Page 43 - 15_6_Sinif_TK_Turkce.indb

2. BÖLÜM 6TURTK-040 6. Sınıf Türkçe

NEDEN-SONUÇ / AMAÇ-SONUÇ / KOŞUL-SONUÇ VE KARŞILAŞTIRMA CÜMLELERI

1.Neden-Sonuç Cümleleri Etkinlik-1
Bir yargının gerekçesiyle birlikte verildiği cümlelere neden-so- Aşağıda verilen cümlelerin sebep-sonuç mu, amaç-so-
nuç cümleleri denir. Bu tür cümlelere “neden”, “niçin” sorularını nuç mu bildirdiğini örnekteki gibi işaretleyiniz.
sorduğumuzda yanıt alabiliriz.
“Yeterli miktarda yağmur yağmadığı için barajlardaki su se- Cümleler Neden- Amaç-
viyesi düştü.” cümlesinde barajlardaki su seviyesinin düşük sonuç sonuç
olmasının sebebinin yeterli miktarda yağmur yağmaması ol- 1. Haberim olmadığı için toplantıya
duğu belirtilmiştir. (Barajlardaki su seviyesi neden düştü?) katılamadım. ✔
Örnekler:
Örnekler: 2. Çocuklar rahat etsin diye köyden
• Dişi ağrıdığından dişçiye gitti.
şehre taşındık.
Neden Sonuç
3. Yoğun kar yağışı nedeniyle okul-
• Hava soğuduğu için montumu giydim.
Neden Sonuç lar tatil edildi.
• Yorgunluktan hemen uyudu. 4. Notlarını yükseltmek için çok sıkı
Neden Sonuç
çalışıyordu.
• Derse geç kaldığı için taksi tutmuş.
5. Canım çok sıkkın çünkü final
Neden Sonuç
maçını kazanamadık.
Fön: Neden-sonuç cümlelerinde neden de sonuç da gerçek-
leşmiştir. 6. Kışın rahat edeyim diye evine ka-
“Elektrikler kesildiği için ödevimi yapamadım.” cümlesinde lorifer tesisatı kurdurdu.
iki eylem de gerçekleşmiştir. 7. İşlerim yoğun olduğundan seni
2. Amaç-Sonuç Cümleleri
ziyaret edemedim.
Bir yargının, amacıyla birlikte verildiği cümlelere amaç-sonuç
8.
cümleleri denir. “Maksat, gaye” anlamı taşıyan bu tür cümle- Otobüste yaşananları öğrenmek
ler “mek için, diye, üzere” gibi edatlarla kurulabilir ve eyleme üzere beni aradı.
sorulan “hangi amaçla” sorusuna yanıt verir. 9. Benginur, istediği kitabı aldığı için
“Ufuk, ablasını ziyaret etmek için Denizli’ye gitti.” cümlesine çok mutluydu.
göre Ufuk, ablasını ziyaret etmek maksadıyla Denizli’ye git-
10. Elif, çok yorulmasın diye işleri ben
miştir. (Ufuk, hangi amaçla Denizli’ye gitmiştir?)
Fön: Amaç-sonuç cümlelerinde amacın gerçekleşip gerçek- devraldım.
leşmediği belli değildir. Yukarıdaki cümlede Ufuk’un ablasını 3. Koşul-Sonuç Cümleleri
ziyaret edip etmediği belli değil. Bir olay, durum ya da oluşun gerçekleşmesini veya gerçek-
leşmemesini bir koşula (şarta) bağlayarak anlatan cümlelere
Örnekler:
Örnekler: koşul-sonuç cümleleri denir. Koşul cümleleri “hangi şartla”
• Dişini yaptırmak için dişçiye gitti. sorusuna yanıt verir.
Amaç Sonuç
• Üşümeyeyim diye montumu giydim. Örnekler:
Örnekler:
Amaç Sonuç • Gayret gösterdik mi işleri bitiririz.
• Dinlenmek için hemen uyudu. Koşul Sonuç
Amaç Sonuç • Sinemaya gidebilirsin fakat önce ödevini bitir.
Koşul Sonuç
• Gerekli kaynağı bulursak işleri büyütürüz.
Koşul Sonuç

41